अमेरिकी व्यापार नीति, ट्रम्पसँग भिड्न तम्सिए चीन र क्यानडा

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले चीन, क्यानडा र मेक्सिकोको सबै उत्पादनमा मंगलबार मध्यरातिदेखि लागु हुनेगरी २५ प्रतिशत भन्सार महसुल लगाउने भएका छन् । ट्रम्पले चलाएको कर नीतिले अहिले विभिन्न देशसंग शक्ति संर्घष चुलिएको छ ।

अमेरिकामा डोनाल्ड ट्रम्पले सत्ता सम्हालेको एक महिना बितिसक्दा अमेरिकाको अर्थतन्त्र सुधार गर्न भन्दै उनले चालेको कर नीतिले अहिले विश्वका विभिन्न देशसँग अमेरिकाको शक्ति संर्घष चुलिँदै गएको छ । चीन, क्यानडादेखि मेक्सिकोसम्मलाई व्यापारमा लगाएको करले पछिल्लो समय अमेरिकासँगको सम्बन्ध व्यापार युद्धमा परिणत हुँदै गएको छ । साथै ती देशहरुले अमेरिकाको कर नीतिको खुलेरै प्रतिवाद गरेका छन् । मेक्सिको र चीनमाथि ठूला अमेरिकी शुल्कहरू लागु भएपछि अमेरिका र उसका सबैभन्दा ठूला आर्थिक साझेदारहरूबीच बढ्दो व्यापार युद्ध झनै गहिरिएको हो । सन् १९४० को दशकपछि अमेरिकाले सबैभन्दा ठूलो आयात शुल्कहरू लगाउँदा त्यसको प्रतिक्रियामा एसिया र युरोपका बजारहरूमा गिरावट आएको छ ।

अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले गत फेब्रुअरीमा प्रमुख व्यापारिक साझेदारहरू क्यानडा र मेक्सिकोमाथि गैरकानूनी आप्रवासन र लागुऔषध तस्करीलाई रोक्न असफल भएको आरोप लगाउँदै एकमुष्ट २५ प्रतिशत कर लगाउने घोषणा गरेका थिए । उक्त घोषणापछि केही समय स्थगित गरेको कर नीतिलाई ट्रम्पले दुवै विषयमा प्रगति नभएको उल्लेख गर्दै नयाँ कर नीति लागु गर्ने भएका हुन् ।

नयाँ कर नीतिले दुवै मुलुकबाट नौ खर्ब १८ अर्ब डलरभन्दा बढीको अमेरिकी आयातमा असर पार्नेछ भने सवारी साधन र निर्माण सामग्री जस्ता स्वचालित क्षेत्रका लागि आपूर्ति शृङ्खलालाई बाधा पुग्ने छ । अमेरिकाले आफ्नो सामानमा कर लगाउने भएपछि क्यानडाले पनि प्रतिशोधात्मक २५ प्रतिशत शुल्कका साथ प्रतिक्रिया दिएको छ । मेक्सिकोका राष्ट्रपति क्लाउडिया सेनबामले अमेरिकी कदमको कुनै औचित्य नभएको बताइन् । साथै आफ्नै शुल्कका साथ प्रतिकार गर्ने वाचा गरेकी छन् ।

ट्रम्पले सोमबार विभिन्न चिनियाँ वस्तुहरूमा पहिलेदेखि नै लागू भएका शुल्कहरूमाथि लगाइएको १० प्रतिशत शुल्कलाई २० प्रतिशत बढाउने आदेशमा हस्ताक्षर गरेका छन् । बेइजिङले ‘अमेरिकाद्वारा एकतर्फी शुल्क लगाउने’ कार्यलाई निन्दा गर्दै अमेरिकाबाट हुने विभिन्न कृषि आयातमा १० र १५ प्रतिशत शुल्क लगाउने घोषणा ग¥यो । यसले अमेरिकाको सोयाबिनदेखि कुखुरासम्मको आयातमा दशौं अर्ब डलर आयातलाई प्रभावित गर्नेछ । चीनले अमेरिकी काठको सबै आयात स्थगित गरेको छ र तीन अमेरिकी निर्यातकहरूबाट सोयाबिन ढुवानी रोकेको छ । बेइजिङको विदेश मन्त्रालयले अमेरिकी व्यापार युद्धलाई ‘अन्त्यसम्म’ लड्ने प्रतिज्ञा गरेको छ । यता ट्रम्पले युरोपेली देशहरुमा समेत कर लगाउने निर्णय गरेका छन् । ट्रम्पको आगमनसंगै कर आतंकले उपभोत्ता मारमा परेका छन् । यसले विश्व बजारमा हलचल नै ल्याएको छ ।